در روزگاری زندگی میکنیم که عدم شناخت و استفاده از هویت ملی به نوعی بحران پیچیده و دامنگیر تبدیل شده است. از این رو هر ایرانی به سهم خود می تواند در فرهنگ سازی و شناخت هویت ملی که گاه فراموش شده نقشی شایسته ایفا کند. در همین راستا سالنامه جاودانه های ایران بر مبنای شناخت بیشتر ذخیره های فرهنگی و علمی ایران تهیه شده است.
در طول تاریخ ایران زنان و مردان بسیاری بودند که سرافرازیشان کم نظیر بوده ولی متاسفانه بدلایل مختلف تاریخی و اجتماعی، دیگر نام و نشانی از این بزرگان باقی نمانده است. بدین خاطر قشر خاصی که عمدتا پژوهشگر هستند نسبت به این جاودانه ها آگاهی پیدا کرده اند و سایر مردم از فعالیت و بعضا از وجود این بزرگان ناآگاه هستند. به هر ترتیب گذشت زمان و تمرکز مردم بر رشته های تخصصی باعث شده که بسیاری از فرهیختگان ایران زمین ناشناخته باقی بمانند. دامنه این ناشناختگی امروزه به نوعی دیگر باعث شده که چهره های سرشناس ایران قدیم به نام شخصیتهای دیگر کشورها معرفی گردند. از این رو در این سالنامه سعی کرده ام نام ایرانیانی که در بالاترین سطح علمی، فرهنگی و یا هنری فعالیت داشته اند را بر اساس تاریخ میلادشان ثبت کنم. دامنه اطلاعاتی این سالنامه در برگیرنده پیشینیان تا معاصرین به همراه ایرانیان خارج و داخل کشور هست.
شیوه ثبت این اطلاعات بر اساس نامی که این بزرگان به آن معروف هستند به همراه مهمترین وجه جاودانگی شان می باشد. بدین ترتیب که اگر تاریخ قابل اعتمادی از روز میلاد فرزانه ای در دست باشد از این تاریخ استفاده شده و در غیر اینصورت به ناچار تاریخ غروب آن انسان فرهیخته برای ثبت نامش در نظر گرفته شده است. همچنین در سالنامه جاودانه های ایران برای بزرگانی نظیر حافظ ـ فردوسی ـ مولوی ـ امیر کبیر ـ شیخ شهاب الدین سهروردی ـ خواجه نصیرالدین طوسی و بسیاری دیگر از انسانهای جاودانه ای که به نوعی روز بزرگداشت در تقویم سراسری دارند روز دیگری اضافه نشده است. در روزهایی که نام چندین نفر نوشته شده تقدم نام بر اساس تاریخ میلاد یا غروب نامبردگان است.
برای تهیه و تنظیم این اطلاعات نزدیک به دو سال وقت صرف شده با این وجود بدیهی است که نام بزرگانی از ایران زمین در این سالنامه خالی باشد. یافتن اطلاعات برخی از اساتید بسیار مشکل بوده و بدین منظور با صرف وقت بسیار زیاد از طریق تلفن و یا اینترنت ارتباط با این اساتید و یا خانواده هایشان(در داخل و خارج کشور) برقرار شد تا به اطلاعات این دسته از جاودانگان نیز دست پیدا کنم. با این حال به بخشی از اطلاعات مورد نظر نرسیدم که نام بعضی از این اساتید را ذکر میکنم. حتی برخی از بزرگان ایران قدیم، نظیر حکیم نظامی، فارابی و جامی نیز روز بزرگداشت مشخصی در تقویم سراسری کشور ندارند و تاریخ میلاد و یا غروبشان مشخص نیست. امیدوارم همه سرآمدان فرهنگی علمی هنری ایران در تقویم سراسری کشور روز بزرگداشتی داشته باشند و این امر مهم بزودی انجام بگیرد.
بدیهی است که سالنامه جاودانه های ایران کاربری دانشنامه همه بزرگان ایران را ندارد و هدف این بوده که اگر نامی برده می شود نامبرده از بنیانگذاران، پیشگامان و یا برجسته ترینها در رشته ای علمی فرهنگی و یا هنری باشد. با توجه به اینکه یکی از اهداف تهیه این سالنامه استفاده بیشتر و شایسته تر از هویت ملی است به بزرگانی که در راستای فرهنگ، ادب، تاریخ و هنر ایران کوشیده اند بیشتر از سایر رشته ها پرداخته ام. اساتید صنایع دستی از فراموش شده ترینهای اساتید ایران هستند و با وجود اینکه صنایع دستی در ایران به بیش از دهها رشته تخصصی میرسد بنده با تلاش بسیار زیاد به اطلاعات مختصر و محدودی از اساتید صنایع دستی رسیدم . همچنین با توجه به عدم امکان ارزش گذاری دانشمندان علوم الهی و معنوی از نام بردن این بزرگان صرفنظر کرده ام.
بر سر آن نبودم که الزاما در هر روز نام بزرگی را ذکر کرده باشم و یا از هر رشته ای نام استادی را ثبت کنم. از این رو بعضی از روزهای سالنامه به لحاظ اطلاعات جاودانه های ایران شلوغ تر از بعضی روزهای دیگر است. از مخاطبین فرهنگ دوست نیز تقاضا میکنم که اشتباهات احتمالی، اطلاعات پیرامون اساتید دیگر و پیشنهادات و انتقادهای خودشان را به نشانی الکترونیکی زیر برای بنده ارسال کنند تا به امید خدا سالنامه ی کامل تر و شایسته تر را در سالهای آینده در اختیار داشته باشیم.
ارادتمند ایرانیان فرهنگ دوست ـ امین هندیانی